MERSİN – Türkiye, Avrupa’dan Afrika’ya göçen leylekler, küçük akbaba, şah kartal, arı şahini, turna, pelikan gibi türler için bir dinlenme tesisi görevi görüyor. Sonbahar aylarının yaklaşmasıyla beraber Türkiye’nin pek çok kentinde gökyüzünde sürüler halinde gezinen leylekler görülmeye başladı. Bu kentlerden bir tanesi de Mersin. Bu günlerde Mersin’de küçük bir dinlenme molası veren leylekler, kent halkının ilgisini de üzerine topladı.
Leyleklerin Avrupa’dan Afrika’ya göçü Ağustos ayının ilk haftasında başlarken Ekim ayının ilk haftasına kadar devam edecek. Gündüzleri uçabildikleri kadar uzak mesafelere uçan kuşlar, güneşin batmasıyla birlikte ormanlardaki ağaçlara, elektrik direklerine tünüyor. Günde 200 kilometreye yakın yol kateden leylekler, karadan yansıyan ısı dalgasını kullandıkları için yolculuk boyunca kara geçişlerini kullanıyor. Anadolu toprakları bu nedenle büyük önem taşıyor. İstanbul’dan Anadolu topraklarına geçen leylekler, Mersin’inde mola verdikten sonra İskenderun Körfezi’ne geçiyor, Amanos Dağlarının tepelerinden Rifat Vadisi’nde süzülüyor. Leylekler, burada verdikleri molanın ardından Afrika topraklarına geçerek, Nil Nehri boyunca yollarına devam ediyor.
Mersin Büyükşehir Belediyesi (MBB) Kent Konseyi ve Doğa Derneği, 3 yıldır “Süzülerek Uçan Kuşların Göçü” etkinliği düzenleyerek, Mersin halkına kuşları yakından görme imkanı sunuyor. Bu yıl Girit göçmenlerinin yaşadığı Melemez Köyü’nde yapılan etkinlik ise küçük bir festival havasında geçti. Girit kültürüne özgü ekşi mayalı ekmeklerin, böreklerin, mezelerin sunumu ile başlayan etkinlik, kuş gözlemi ile sürdürüldü.
216 ELEKTRİK DİREĞİ İZOLE EDİLDİ: LEYLEKLER İÇİN GÜVENLİ BÖLGE
Melemez köyünde başlayan etkinlik, daha sonrasında bölgeye yakın ve kuşların konakladığı ormanda devam etti. Etkinliğin bu bölgede sürdürülmesinin bir başka nedeni daha var. 20 yıldır kuş gözlemciliği ile uğraşan Doğa Derneği üyeleri, 2020-2021 yılları arasında Avrupa’dan Afrika’ya göç eden kuşların göç yollarını araştırırken bu bölgede 30 tane ölü leylekle karşılaşıyor. Doğa Derneği, karşılaştıkları bu tablo karşısında Toroslar Elektrik Anonim Şirketleri ile iletişime geçiyor ve bölgede bulunan 41 elektrik hattını acil olarak izole ettiriyor. Leylekler göç ederken ölmesin diye yapılan bu çalışma başarılı olunca Doğa Derneği ve Toroslar Elektrik A.Ş. arasında bir protokol imzalanarak Çukurova’nın tamamında 216 elektrik direği izole ediliyor. Bu protokolün ardından 3 yıl geçerken Afrika’ya göç eden leylekler bölgede güvenli bir şekilde konaklamaya devam ediyor.
20 yıldır kuş gözlemciliği ile uğraşan Doğa Derneği Mersin Bölge Sorumlusu Turan Çetin, Türkiye’de ilk defa Mersin’de uzun kanatlı kuşların göç yolları üzerinde bulunan uzun bir elektrik hattının tamamen izole edildiğini söylüyor. Çetin, Mersin’deki mücadelenin Türkiye’nin tamamında yaygınlaşmasını umuyor.
GİRİT GÖÇMENİ FATMA TEYZE: BELKİ GİDEMEDİĞİM ATA TOPRAKLARINA GİDİYORLARDIR
1789 senesinde Girit’ten göç eden Melemez Köylüleri için de leyleklerin göçü daha farklı bir anlam taşıyor. Fatma Özkan için göç eden leylekler, gidip de göremediği ata topraklarını gören kuşlar demek. Kuşları gördükçe mutlu oluğunu söyleyen Fatma Teyze, “Ne güzel her yere uçuyorlar. Kim bilir belki de benim gidemediğim ata topraklarıma gidiyorlar, oraları görüyorlardır. Onların kanatları var uçuyorlar, bizim yok ki uçup görelim. Ben de gitmeyi, oraları görmeyi çok isterim ama gidemiyoruz işte” diyor.
‘MECBUREN ÇÖPLÜĞE GELİYORLAR’
Leyleklerin konakladığı bölgede, MBB tarafından geri dönüşüm amacıyla kurulan ve evsel atıkların toplandığı Katı Atık Depolama Tesisi bulunuyor. Leylekler de gün içinde burada bulunan yiyeceklerden beslenip, geceleri çevrede bulunan ormana tünüyor. Bu durum, haliyle etkinliğe katılanlara sık sık “Neden çöplerin içinde konaklıyorlar” sorusunu sorduruyor. Doğa Derneği Mersin Bölge Sorumlusu Turan Çetin, bu soruyu “Akan dereler hapsedildi, ağaçlar kesildi, bu hayvanlar mecburen bu çöplüğe geliyorlar. Habitat kayboldu” diyerek cevaplıyor.
